پاسخ به: کلام حق (متن و تفسیر آیه به آیه قرآن کریم) | |||
---|---|---|---|
نویسنده: مجنون یکشنبه، ۲۱ شهریور ۱۳۸۹ (۱۴:۱۲) | |||
سوره حمد آیه 6 --------------------------------- آيه اهْدِنَا الصِّرَ طَ الْمُستَقِيمَ -------------------------------------- ترجمه (خداوندا!) ما را به راه راست هدايت فرما. ---------------------------------------------- نکته ها در قرآن مجيد دو نوع هدايت مطرح شده است: الف: هدايت تكوينى، نظير هدايت زنبور عسل كه چگونه از شهد گلها بمكد و چگونه كندو بسازد. و يا هدايت و راهنمايى پرندگان در مهاجرتهاى زمستانى و تابستانى. آنجا كه قرآن مىفرمايد: «ربّنا الّذى اعطى كلّ شىء خلقه ثم هدى»(43) بيانگر اين نوع از هدايت است. ب: هدايت تشريعى كه همان فرستادن انبياى الهى و كتب آسمانى براى هدايت بشر است. كلمهى «صراط»(44) بيش از چهل مرتبه در قرآن آمده است. انتخاب راه و خط فكرى صحيح، نشانهى شخصيت انسان است. راههاى غير الهى متعدّدى در برابر انسان قرار دارد كه او بايد يكى را انتخاب كند: * راه خواستهها و توقعاتهاى خود. * راه انتظارات وهوسهاى مردم. * راه وسوسههاى شيطان. * راه طاغوتها. * راه نياكان و پيشينيان. * راه خدا و اولياى خدا. انسان مؤمن، راه خداوند واولياى او را انتخاب مىكند كه بر ديگر راهها امتيازاتى دارد: الف: راه الهى ثابت است، بر خلاف راههاى طاغوتها و هوسهاى مردم و هوسهاى شخصى كه هر روز تغيير مىكنند. ب: يك راه بيشتر نيست، در حالى كه راههاى ديگر متعدّد و پراكندهاند. ج: در پيمودن آن، انسان به مسير و مقصد مطمئن است. د: در پيمودن آن، شكست و باخت وجود ندارد. راه مستقيم، راه خداست. «انّ ربّى على صراطٍ مستقيم»(45) * راه مستقيم، راه انبياست. «انّك لَمِن المرسلين على صراطٍ مستقيم»(46) * راه مستقيم، راه بندگى خداست. «و أنِ اعبدونى هذا صراط مستقيم»(47) * راه مستقيم، توكّل وتكيه بر خداست. «مَن يعتصم باللّه فقد هُدىَ الى صراط مستقيم»(48) * راه مستقيم، يكتاپرستى و تنها يارى خواستن از اوست.(49) * راه مستقيم، كتاب خداوند است.(50) * راه مستقيم، راه فطرت سالم است.(51) انسان، هم در انتخاب راه مستقيم و هم در تداوم آن بايد از خدا كمك بگيرد. مانند لامپى كه روشنى خود را هر لحظه از نيروگاه مىگيرد. «اهدنا الصّراط المستقيم» در راه مستقيم بودن، تنها خواستهاى است كه هر مسلمان، در هر نماز از خداوند طلب مىكند، حتّى رسولاللَّهصلى الله عليه وآله و ائمّه اطهارعليهم السلام از خداوند ثابت ماندن در راه مستقيم را مىخواهند. انسان بايد همواره، در هر نوع از كارهاى خويش، اعم از انتخاب شغل، دوست، رشتهى تحصيلى وهمسر، راه مستقيم را از خداوند بخواهد. زيرا چه بسا در عقايد، صحيح فكر كند، ولى در عمل دچار لغزش شود و يا بالعكس. پس هر لحظه، خواستن راه مستقيم از خدا، ضرورى است. راه مستقيم مراتب و مراحلى دارد. حتّى كسانى كه در راه حقّ هستند، مانند اولياى خداوند، لازم است براى ماندن در راه و زيادشدن نورِ هدايت، دعا كنند. «والّذين اهتدوا زادَهم هُدى»(52) راه مستقيم، همان راه ميانه و وسط است كه حضرت علىعليه السلام مىفرمايد: «اليمين و الشمال مضلّة و الطريق الوسطى هىالجادّة»(53) انحراف به چپ و راست گمراهى و راه وسط، جادهى هدايت است. راه مستقيم يعنى ميانهروى واعتدال واحتراز از هر نوع افراط وتفريط، چه در عقيده و چه در عمل. يكى در عقايد از راه خارج مىشود وديگرى در عمل و اخلاق. يكى همه كارها را به خدا نسبت مىدهد، گويا انسان هيچ نقشى در سرنوشت خويش ندارد. و ديگرى خود را همه كاره و فعّالمايشاء دانسته و دست خدا را بسته مىداند. يكى رهبران آسمانى را همچون مردمان عادى و گاهى ساحر و مجنون معرّفى مىكند و ديگرى آن بزرگواران را در حدّ خدا مىپندارد. يكى زيارت امامان معصوم و شهدا را بدعت مىداند و ديگرى حتّى به درخت و ديوار، متوسل شده و ريسمان مىبندد. يكى اقتصاد را زير بنا مىداند و ديگرى، دنيا و امورات آن را ناديده مىانگارد. در عمل نيز يكى غيرت نابجا دارد و ديگرى همسرش را بى حجاب به كوچه و بازار مىفرستد. يكى بخل مىورزد و ديگرى بىحساب سخاوت به خرج مىدهد. يكى از خلق جدا مىشود و ديگرى حقّ را فداى خلق مىكند. اينگونه رفتار وكردارها، انحراف از مسير مستقيم هدايت است. خداوند دين پا برجا واستوار خود را، راه مستقيم معرّفى مىكند.(54) در روايات آمده است كه امامان معصومعليهم السلام مىفرمودند: راه مستقيم، ما هستيم.(55) يعنى نمونهى عينى و عملى راه مستقيم و اسوه و الگو براى قدم برداشتن در راه، رهبران آسمانى هستند. آنها در دستورات خود دربارهى تمام مسائل زندگى از قبيل كار، تفريح، تحصيل، تغذيه، انفاق، انتقاد، قهر، صلح و علاقه به فرزند و ... ، نظر داده و ما را به اعتدال و ميانهروى سفارش كردهاند.(56) جالب آنكه ابليس در همين صراطِ مستقيم به كمين مىنشيند.(57) در قرآن و روايات، نمونههاى زيادى آمده كه در آنها به جنبهى اعتدال، تأكيد و از افراط و تفريط نهى شده است. به موارد ذيل توجّه كنيد: * «كلوا و اشربوا و لاتسرفوا»(58) بخوريد و بياشاميد، ولى اسراف نكنيد. * «لا تَجعل يدك مَغلولةً الى عُنقك و لاتبسُطها كلّ البَسط»(59) در انفاق، نه دست بر گردن قفل كن - دستبسته باش - و نه چنان گشاده دستى كن كه خود محتاج شوى. * «الّذين اذا أنفقوا لميسرفوا و لميقتروا و كان بين ذلك قواماً»(60) مومنان، به هنگام انفاق نه اهل اسرافند و نه اهل بخل، بلكه ميانهرو هستند. * «لا تجهر بصلاتك و لاتخافت بها وابتغ بين ذلك سبيلاً»(61) نماز را نه بلند بخوان ونه آهسته، بلكه با صداى معتدل بخوان. * نسبت به والدين احسان كن؛ «و بالوالدين احساناً»(62) امّا اگر تو را از راه خدا بازداشتند، اطاعت از آنها لازم نيست. «ان جاهداك على انتشرك بى... فلاتطعهما»(63) * پيامبر هم رسالت عمومى دارد؛ «و كان رسولاً نبيّاً»(64) و هم خانواده خويش را دعوت مىكند. «و كان يأمر أهله بالصّلاة»(65) * اسلام هم نماز را سفارش مىكند كه ارتباط با خالق است؛ «اقيموا الصّلاة» و هم زكات را توصيه مىكند كه ارتباط با مردم است. «اتوا الزكاة»(66) * نه محبتها شما را از گواهى حقّ منحرف سازد؛ «شهداء لِلّه و لو على انفسكم»(67) و نه دشمنىها شما را از عدالت دور كند. «و لا يَجرِمنّكم شَنئان قوم»(68) * مؤمنان هم دافعه دارند؛ «أشداء على الكفار» و هم جاذبه دارند. «رحماء بينهم»(69) * هم ايمان و باور قلبى لازم است؛ «امنوا» و هم عمل صالح. «عملوا الصالحات»(70) * هم اشك و دعا و درخواست پيروزى از خدا لازم است؛ «ربّنا افرغ علينا صبراً»(71) و هم صبورى وپايدارى در سختىها. «عشرون صابرون يغلبوا مأتين»(72) شب عاشورا امام حسينعليه السلام هم مناجات مىكرد و هم شمشير تيز مىكرد. * روز عرفه و شب عيد قربان، زائر خانهى خدا دعا مىخواند و روز عيد بايد در قربانگاه با خون آشنا شود. * اسلام مالكيّت را مىپذيرد، «الناس مسلّطون على اموالهم»(73) ولى اجازه ضرر زدن به ديگرى را نمىدهد و آن را محدود مىسازد. «لا ضَرر و لا ضِرار»(74) آرى، اسلام دين يك بعدى نيست كه تنها به جنبهاى توجّه كند و جوانب ديگر را فراموش كند، بلكه در هر كارى اعتدال وميانهروى وراه مستقيم را سفارش مىكند. __________________________ 43) طه، 50. 44) صراط» در قيامت نام پلى است بر روى دوزخ كه همهى مردم بايد از روى آن عبور كنند. 45) هود، 56. 46) يس، 3 - 4. 47) يس، 61. 48) آلعمران، 101. 49) بنا بر اينكه الف و لام در «الصراط» اشاره به همان راه يكتاپرستى در آيه قبل باشد. 50) بنابر روايتى در تفسير مجمعالبيان، ج1، ص 58. 51) بنابر روايتى از امام صادقعليه السلام در تفسير صافى، ج1، ص 86. 52) كسى كه مىگويد «الحمدللَّه ربّ العالمين الرّحمن الرّحيم...» مراحلى از هدايت را پشت سر گذارده است، بنابراين درخواست او، هدايت به مرحله بالاترى است. 53) بحار، ج 87، ص3. 54) قل انّنى هَدانى ربّى الى صراط مستقيم» انعام، 161. 55) تفسير نورالثقلين، ج1 ص20. 56) در اين باره مىتوان به كتاب اصول كافى، باب الاقتصاد فى العبادات مراجعه نمود. 57) شيطان به خدا گفت: «لاقعدنّ لهم صراطك المستقيم» اعراف، 16. 58) اعراف، 31. 59) اسراء، 29. 60) فرقان، 67. 61) اسراء، 110. 62) بقره، 83. 63) لقمان، 15. 64) مريم، 51. 65) مريم، 15. 66) بقره، 43. 67) نساء، 135. 68) مائده، 8. 69) فتح، 9. 70) بقره، 25. 71) بقره، 250. 72) انفال، 65. 73) بحار، ج2، ص 272. 74) كافى، ج5، ص 28. ------------------------------------------ پيام ها 1- همهى هستى، در مسيرى كه خداوند اراده كرده در حركتند. خدايا! ما را نيز در راهى كه خود دوست دارى قرار بده. «اهدنا الصراط المستقيم» 2- درخواست هدايت به راه مستقيم، مهمترين خواستهى يكتاپرستان است. «ايّاك نعبد... اهدنا الصراط المستقيم» 3- براى دستيابى به راه مستقيم، بايد دعا نمود. «اهدنا الصراط المستقيم» 4- ابتدا ستايش، آنگاه استمداد و دعا. «الحمدللَّه... اهدنا» 5 - بهترين نمونه استعانت از خدا، درخواست راه مستقيم است. «ايّاك نستعين اهدنا اهدنا الصّراط المستقيم» |
تالار گفتمان
آخرین عناوین
آخرین ارسالها
قوانین و مقررات
عاشقان آبی و اناری
مباحث آزاد
لیگ فانتزی
مسابقات سایت
آبی و اناری
گردانندگان سایت
حمایت مالی از سایت
تاریخچه باشگاه
افتخارات باشگاه
زندگینامه بازیکنان
مربیان باشگاه
اسطورههای باشگاه
مقالات سایت
پیوستن به جمع نویسندگان آبی و اناری
مقالات اختصاصی
مقالات آماری تحلیلی
مقالات آنالیز فنی
گالری عکس
پیوستن به جمع همکاران گالری
عکسهای قهرمانی
عکسهای بازیهای بارسا
عکسهای بازیکنان
عکسهای فصل 2016/17
نقشه سایت
سوال یا ابهام خود را مطرح نمایید!
راهنمای عضویت در سایت
مشکل در ورود به سایت
سوالات متداول